Тузумдаги тизим

Натижавийликни бошқариш тизимининг мувафаққияти ёки омадсизлиги чизиқли раҳбарларга* боғлиқ! “Натижавийликни бошқариш. Амалдаги натижаларни баҳолаш тизими” (Майкл Армстронг, Анжела Бэрон) китобидан

Яқинда курсдошлар билан бўлиб ўтган учрашувда бўлиб ўтган суҳбат мени анча ўйлантириб қўйди ва бу блогпостни ёзишимга сабаб бўлди. Чет элда узоқ йиллар фаолият кўрсатиб, ўтган йили Ўзбекистонга қайтиб келган ва бугунги кунда катта ташкилотнинг раҳбарият тизимида топ менежер бўлиб ишлаётган курсдошим ҳақида гап очилиб қолди.

-Бугун дўстим бошқараётган корхонани айландим. Деярли банкротга учраган корхонани оёққа турғизиб, 1000 дан ортиқ одамни иш билан таъминлагани учун қойил қолдим, аммо мени бир нарса ҳайратга солди — деб гап бошлади курсдошларимдан бири.

-Нима экан?

-Ишчиларни бизга берган саломига дўстим эътиборсиз ўтар ва умуман алик олмас экан.

Даврада ўтирганларнинг ҳаёлидан “Одамни синамоқчи бўлсанг мансаб бериб кўр деб бекорга айтилмас эмас эканда. Тарбияси ва характери ажойиб дўстимиз раҳбар бўлиб одамни менсимайдиган кибрли инсонга айланиб кетибдида…” деган фикр ўқдай ўтганини сезган курсдошим тилга кирди.

-Бугун саломига алик оласан, улар эртага яна қуюқроқ салом беришади. Индин қўл бериб сўрашади ва кейинги кун сени тўхтатиб ўз муаммоларини айтишни бошлайди. Биттаси билан иш вақтида суҳбатлашиб, муаммосини эшитасан. Кейинги ҳафта улар кунига 5 киши, кейинги ой 50 тага етиши ҳеч нарса эмас. Шундан кейин уларни эшитмасдан иложинг қолмайди. Мен учун ишлаб чиқариш жараёни муҳим. Мен ишлаб чиқариш жойига ишни назорат қилиш ва жараённи кўриш учун келаман. Шунга қараб менга берилаётган кунлик маълумотларни кўриб чиқаман. Фикру-ҳаёлим ишлаб чиқариш жараёни тўхтамаслиги, ички ва ташқи бозорга жўнатилиши керак маҳсулотларни режаси билан банд бўлади. Чунки, менда ҳафтасига келиб тушадиган экспорт суммасининг режаси бор. Концентрациямни буза олмайман. Умуман, нега мен уларнинг муаммосини эшитишим керак? Агар мен эшитсам ва уни ечиш учун ҳам киришсам, ташкилотдаги касаба уюшмалари, меҳнат муҳофазаси ходими ва бошқа тизимлар нима учун керак? Ишчиларнинг тўғридан-тўғри бошлиғи нимага керак? Ҳўп, мен эшитдим ҳам дейлик, барибир муаммони ўрганишни тизимдаги масъул ходимларга жўнатаманку? Айнан тизимли равишда текширув ва мажлисларни ўтказиб, керакли ҳужжатларни олиб келиб баён қилишганидан кейин яна эшитаманми? Агар уларга молиявий ёки бошқа ёрдам бериш керак бўлса, мен масъул тизим хулосасига асосан ўша маблағни ажратаманку. Мен учун корхонамда тизим ишлаши муҳим…

Суҳбат бошқарув тизими ва чет элда бу соҳада ортирган тажрибасига уланиб кетди. У ишлаган Корея ва Японияда бу қандай амалга оширилишини айтиб берди. Шу ўринда яна бир қизиқ фикр янгради.

-Бир куни иш вақтида ишламай ўтирган ходимни кўриб қолдим ва бориб сўроқ қилишга тушдим. Бундай ҳолат у билан биринчи марта эмаслигини билар эдим. У эса мени устимдан порталга ёзиши билан таҳдид қилишни бошлади. Ўша жойнинг ўзида мобиль телефоним орқали порталга сим қоқдим ва ариза қабул қилиб олувчига вазиятни тушунтириб, телефонни ишчига тутқаздим. Аризасини қабул қилиб олишди. Унга иш вақтидаги ҳолат бўйича ҳайфсан бердик. Чунки бизда ишлаб чиқариш жараёни мураккаб босқичлардан иборат бўлиб, агар режим 1 соатга узилса, маҳсулот тайёр холга келиши 1 ҳафтагача кечикиб кетади. Бу корхона учун катта зарар бўлади. Қонуний ишлаганимиз учун портал юристи ҳам ёрдам бера олмади. Бу қадар қаттиқроқ муносабат билан бошқа ишчиларнинг тартибга риоя қилиши кераклигини кўрсатдик. Мен учун корхонада тартиб ва барқарорлик муҳим…

Шу ўринда жамиятимиздаги муаммони раҳбар эшитиши ва портал орқали ҳал қилиниши бўйича тажриба секин-асталик билан ишлайдиган иерархик тизимли фаолиятга қайтиши керак экан деб ўйлаб қолдим. Сўнги йилларда порталга мурожаат қилиш тажрибаси муаммоларнинг мавжудлигини, унинг характерини ва асосийси ечиш мумкинлигини кўрсатди. Бундан тўғри хулоса чиқарилган ҳолда суд, прократура, ички ишлар ва бошқа вазирликлар фаолиятлари қайта кўриб чиқилди, чиқилмоқда. Адлия вазирлиги ва халқ қабулхоналарининг саъй-харакатлари билан аҳоли орасида ҳам ҳуқуқий саводхонлик ортиб бормоқда. Аста-секинлик билан жамиятда ҳар бир бўғинни тизимли ишлашини йўлга қўймасак, раҳбарларни аслида бажариши керак фаолиятидан бошқа ишларни туни билан бажариб меҳнат самарадорлигини тушириб юборишимиз, натижада яна бошқа муаммоларни келтириб чиқаради. Раҳбарнинг ватанпарварлиги туни билан ишхонада ишлашида эмас, балки қанчалик самарали ишлаши билан баҳоланиши керак. Кўп чет элларда бўлганимда, ходимларни соат 18:00 дан сўнг ишхонани тарк этишини кўраман. Бизда эса, иш шу соатдан кейин бошланади. Чунки, кун мажлисларда, ҳокимиятнинг режаланмаган тадбирларида ва бошқа ташкилий ишларида сарф бўлиб кетади. Раҳбар иш вақти тугаши билан оиласи даврасига кетмасдан ишлаши, 10 км узоқликдаги фарзандини фақат ухлаганида кўргани учун кундузи “imo”да гаплашиши каби нарсаларга қачонгача бардош бераолади? Унинг ҳам сабри бир кун тугайди. Ундан ташқари порталга ёзувчиликни касб қилиб олган “зўравон” одамларни кўпайтириб жамиятдаги барқарорликка таъсир қилиб қўйишимиз мумкин. Бунинг давом этиши футболда вазиятни қўлдан чиқариб қўйган ҳакамдек ҳаммага кетма-кет жарима карточкасини кўрсатаётган одамни эслатадиган ҳолга тушириб қўйиши мумкин. Бу вазиятни кутмасдан тизимли бошқарувни йўлга қўйишимиз, ҳамда ҳамма ишни ўзи бажарадиган раҳбарни қўл остидагиларни фаолиятини бошқарувчи, мувофиқлаштирувчи ва рағбатлантирувчи раҳбарларга айлантиришимиз керак…

PS. Чизиқли раҳбарлар (линейные руководители) — қуйи бўғин раҳбаридан тортиб бир устунга тўғридан-тўғри бўйсунадиган қатъий иерархик табақавий тизимга жойлашган раҳбарларга айтилади.

4.40 / 23

  • Ҳакамлар баҳоси
    4.40 / 23
  • Блогерлар баҳоси
    4.59 / 8
  • Муштарийлар баҳоси
    4.53 / 16

Ушбу блогпост учун овоз бериш муддати тугаган

4.5 Mirjahon Sattorov 11/06/2018
5 Rahimjon Dadajonov 11/06/2018
4 Xudoyberdi Avazov 11/06/2018
5 Равшаной Газиева 11/06/2018
5 Umarova 11/06/2018
3.5 Fayzulla To'laganov 11/06/2018
4.5 Shokir 11/06/2018
5 Faxriddin Baltayev 11/06/2018
4.5 SanjarS 11/06/2018
2.5 Burhon Samijonov 11/06/2018
0.5 Aziza Fatxullaeva 11/06/2018
5 Erkinjon Karimov 11/06/2018
5 Ali Kadiri 11/06/2018
4.5 Бахромжон Джалилов 11/06/2018
4.5 Zarnigor Ahmadaliyeva 11/06/2018
4 Дилдора Матазимова 13/06/2018
Фикр билдириш учун рўйхатдан ўтинг
2 та фикр