Hayr Birlashgan Millatlar Tasnkiloti!

Hozirgi BMT dagi vaziyat, o'tgan asrning 30-yillaridagidek, birinchi jahon urushida ishtirok etuvchi davlatlar, Millatlar Ligasini yaratishga qaror qilganga juda o'xshash. Usha vaqtda, uchta imperiya yiqilib, ularning o'rnida bir necha o'nlab davlatlar shakllangan payt. Yangi chegaralarni belgilash, yangi hukumatlarni o'z fuqarolari uchun javobgar bo'lish va boshqa davlatlar bilan o'zaro munosabatlarga o'rgatish zarur edi. Qadimgi davlatlar, har doim ham o'zlarining yozgan qoidalariga rioya qilmadilar. Dunyoda urushlar boshlandi - ularning barchasi muzokaralar emas, balki qo'shinlar yordamida hududiy muammolarni hal qilish uchun qaratildi. Bundan tashqari, mustamlakachilik doktrinasi hali ham kuchga kirdi, unga ko'ra, Efiopiya yoki Xitoy kabi "taraqqiy etgan" Evropaning nuqtai nazaridan orqada qolgan xalqlarga nisbatan tajovuz ayblov hisoblanmaydigan buldi . Shuni aytish mumkinki, Millatlar Ligasi juda bo'sh tashkilot bo'lib, unda ishtirok etish majburiy deb hisoblanmagan. Undan chiqish osonroq edi. Ikkinchi jahon urushida bir-biriga qarshi kurashgan koalitsiyalarning asosiy ishtirokchilarining aytishicha, faqat Birlashgan Qirollik Ligaga a'zo bo'lib qoldi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti, Liganing huquqiy vorisi bo'lib, oldingi xatolarni hisobga olib, har qanday holatda, nizom qat'iy va keng qamrovli bo'lib, BMTga a'zolik hamma uchun majburiy holga aylandi. To'g'ri, shtab-kvartirani neytral Shveytsariyadan AQShga ko'chishdi, bu mening fikrimga qaraganda, noto'g'ri. Davlatlar o'rtasidagi muloqot qanchalik muhim ekan, men ko'p marta yozganman. Ikkinchi jahon urushidan oldin Germaniya, SSSR, Yaponiya, AQSh, Italiya vakillari uchun savollar berish mumkin bo'lmadi - kelajakdagi dushmanlar bir-birining rejalari haqida faqat razvedkadan bilib olishdi. Tafovut ko'p jihatdan ortdi, chunki hech kim hech qanday mamlakatni tashvishga solmadi. Ko'proq aytaman. Tarixda, rahbarlar o'rtasidagi ziddiyatni bartaraf etish va global urushdan qanday qochish kerakligi haqida aniq misol bor. Bu Karib dengizi inqirozi haqida. Sovet Ittifoqi Kubaga raketalarni olib kelgan paytda Xrushchev bilan Kennedining o'rtasidagi ishonchsizlik o'zining cho'qqisiga etdi. Va faqat doimiy telefon so'zlashuvlaridan keyin bir-birlarini tushunishdi. Natijada, Sovet Ittifoqi Amerikaga qaratildan raketalarini Kubadan, AQSh esa Turkiyadan qaytardi. Bugunga kelib, NATOning Ruslarga dushmanligi ham ilgari yopiq bo~lgan bo~lsa, endi ochiq holga aylanmokda. Bundan tashqari Angliya-Saksonliklar barcha aloqalarni buzayotganligiga qaramay, "Skripallar ishi" bo'yicha qo'shma tergov o'tkazishni istamayapti, natijada, Rossiya-NATO Kengashi o'z ishini to'xtatishga majbur bo~ldi. Rossiyaga qarshi qilingan da'volarga javoban, :“Biz Yevropa kengashi va o'z ishtirokimiz bilan yaratilgan boshqa global tuzilmalardan chiqib ketish masalasini jiddiy ko'rib chiqamiz” deb ta~kidladi BMT dagi Rossiyu elchisi. Haqiqatan ham, Suriyadagi vaziyatni tinch yo'l bilan Birlashgan Millatlar Tashkiloti rahnamoligida hal etishga bo'lgan urinishlar, buyuk davlatlarni muzokara stoliga qaytarish uchun oxirgi tashabbusdir. Ammo buyuk davlatlar, XXl asrga kelib, dunyo muammolarini hal qilmaslikni afzal ko'rdilar. Men Qo'shma Shtatlar va ularning itoatkor vassallari global muammolarni hal etishga qodir yagona tashkilot - BMT Xavfsizlik Kengashining a'zolarining ixtiyoriy ishtiroki bilan, o'z nuqtai nazarini o'zgartirib yuborganini ko'ryapman. Boshqa bir tuzilma tabiatda mavjud emas. Muammo shundaki, amerikaliklar haqiqat nuriga ega ekanligiga samimiyat ila ishonishadi va faqat ular istisno millat sifatida har kimga kerakli narsani uzlarini aniq bilamiz deb hisoblashadi. Shuning uchun bugun ular BMTga muhtoj emaslar. Nima deb o'ylaysiz, bu vazifaning biz uchun qanchalik murakkab ekanini tushunmayapman, dunyoda abadiy dushmanlarimizni boshqaradigan vaziyat qanchalik xavfli? Ishoning, men tushunaman. Lekin men aql-zakovatga tayanib, mo''jizaga ishonaman. Xo'sh, yana nima qoldi?