Гўштнинг нархи ошмоқдами, ёки ақлнинг?

Laziz Khujakulov
Саралаш

Бир "журналист" акахонимизнинг нинг Kun.uz сайтида "Гўшт нархи нега 70 фоизга ошди" номли мақоласини ўқиб, баъзи нарсаларга эътиборингизни тортмоқчиман:

1. "Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг Чорвачилик, паррандачилик, асал­аричилик ва балиқчиликни ривожлантириш бош бошқармаси бошлиғи Мақсуд Юсуповнинг қайд этишича, мамлакатимизда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ялпи улушининг 42 фоизини чорвачилик маҳсулотлари ташкил этади". Ҳа энди, Мақсуд Юсупов дегани нимаям десин, агар ҳақиқатни тан олса, ўтирган юмшоқ курсисидан айрилиши аниқ. Лекин унақа булса, ва гўшт етарли булса, қани ўша гўшт? Сафсатабозлик.

2. Бизнинг журналистлар ўрганиб қолган, афсонавий клишелар: "Чорвачилик соҳасида эркин бозор механизмлари шакллантирилгани, кўплаб имтиёзлар тақдим этилаётгани натижасида чорва моллари бош сони ҳамда гўшт ва сут маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми муттасил равишда ортиб боряпти". Сир бўлса-да, чорва молларининг сони бозор механизмлари шакллантирилгани ва имтиёзлар тақдим этилаётганлиги учун эмас, асрлар давомида бўлиб келган қовушиш орқали кўпаяди ва шундан болалайди! Бўлмаса, Эфиопия тоғларидаги ёввойи эчкиларнинг ҳам сони шу бизнинг ислоҳотларимиз туфайли ортаётган экан-да, ёки бизнинг буқа ва сигирларимизга қабул қилинаётган ўша имтиёзлар виаградек таъсир қилаяптимикан? Уялмайсизми, журналист оға, шу гапларни ёзишга? Агар эркин бозор механизмлар шакллантирилганда, нега ҳукумат гўшт нархини шакллантиришга аралашмокда? Нега емишнинг нархини осмондан белгилайди, оқибатда уни ўша нархга топиб бўлмайди. Бир хил гаплар, бир хил жумлалар...

3."– Мамлакатимизда озиқ-овқат хавф­сизлигини таъминлашга стратегик вазифа сифатида алоҳида эътибор қаратилади, – дейди «Ўзбекозиқовқатхолдинг» холдинг компанияси гўшт ва сут маҳсулотлари ишлаб чиқаришни ривожлантириш бошқармаси бошлиғи ўринбосари Абдулатиф Қодиров. – 1990 йилда Ўзбекистонда истеъмол қилинадиган гўшт маҳсулотларининг 50 фоизи четдан олиб келинган бўлса, ҳозир вазият бутунлай ўзгарган. Аҳолининг гўштга бўлган талаби ўзимизда етиштирилаётган қорамол, қўй-эчки ва товуқлар ҳисобига тўлиқ қондирилмоқда"-Хўш, Абдулатиф ака, сиз ўзингизнинг шахсий гўштингиз билан аҳолига берилиши керак бўлган гўштни адаштирманг. Кани сиз айтаётган ўша афсонавий қорамол-у, эчкилар?. " Мамлакатимизда, 90-йилларда, хозирда эса, стратегик вазифа"-ҳаммаси бамисоли бузилиб қолган патефоннинг пластинкасининг чайналиши....

4."Шуни алоҳида қайд этиш керакки, гўштнинг экспорт қилина бошлаши унинг ички бозордаги нархининг кескин ошишига ёки улуши камайишига таъсир кўрсатмайди."- Шуни алохида кайд этиш керакки, иктисодиёт сохасида хеч нарсани тушунмайдиган, ўз ўтирган жойига арзимайдиган, қолоқ фикрлайдиган амалдорлигингиз маълум бўлиб қолди. Иқтисодиёт соҳасидаги объектив қонуният сизнинг баландпарвоз ва сафсата гапларингиз билан ўзгармайди!

5."Журналистик суриштирув даврида тўплаган, бироқ мақолага киритилмаган материаллар, жойларда ўтказган мулоқотлардан шунга амин бўлдикки, гўшт нархининг бу қадар кескин кўтарилишига жиддий сабаб йўқ."-Ҳа тўғри, ўзи шунчаки қассоблар ва чорвадорлар касод булиш ва сотадиган маҳсулотини сотолмасдан овора бўлиш учун шунақа нархларни белгилашган, албатта. Улар ўзига душман-ку...

Сизнинг мақоланингизнинг таҳлили даврида шу нарсага амин бўлдикки, журналистик тадқиқотни амаллай олмайдиган, оддий хақиқатларни кўра олмайдиган, қўштирнок ичидаги журналист экансиз. Агар гапингиз тўғри булса, мана бу гапингизга нима дейсиз, жаноб журналист: "Охирги тўрт йилда ем, дағал озуқа маҳсулотлари нархи бирмунча ошди. Бундан ташқари, сўнгги икки-уч йилда об-ҳавонинг серёғин келиб яйловлардаги ўт-ўланлар кўп бўлгани, чорва молларини боқишга қўшимча имконият яратганига қарамай, баҳор ва ёз ойларида дағал ем-ҳашак жамғаришда айрим муаммолар сақланиб қолмоқда. Бу айниқса, деҳқон ва фермер хўжаликлари тасарруфидаги ерларда озуқабоп экинлар экишга рухсат этилмаётгани, ажратилган ерларнинг эса ем-хашакка бўлган талабни қондира олмаётганида яққол кузатилмоқда" Ахир шу жиддий сабаб бўлмаса, яна қанақа сабаб керак сизга?

6."Демак, ана шундай омиллар ҳисобга олинса, гўштнинг қимматлашганини ҳам табиий ҳол, деб қабул қилиш мумкин, аслида"-Офарин, мақоланинг руҳини каранг-у, хулосани қаранг! Ҳалиям, Kun.uz редакциясида теран фикрлай оладиган мутахассислар бор экан, ҳарҳолда, мақоланинг бошланғич вариантига караганда, анча бемаъни, бир-бирига зид фикрларни олиб ташлаб, қисқартириб куйишибди.

Шунақанги "ақлли, қалами ўткир" журналистлар бор экан, биз муаммоларнинг асл илдизига кириб боришнинг ўрнига, янглиш зулмат йўлидан кетаверамиз.

3.41 / 23

  • Ҳакамлар баҳоси
    3.41 / 23
  • Блогерлар баҳоси
    0.00 / 0
  • Муштарийлар баҳоси
    4.34 / 4

Ушбу блогпост учун овоз бериш муддати тугаган

3 Бахтиёр Шералиев 18/04/2018
3 Расул Кушербаев 21/04/2018
2 Давронбек Тожиалиев 23/04/2018
3 Мақсуд Саломов 24/04/2018
3 Қаҳрамон Асланов 26/04/2018
4 Олимжон Солижон ўғли 26/04/2018
3 Адҳам Отажонов 28/04/2018
3.5 Мансур Тангишов 29/04/2018

Менгача баҳо қўйган ҳакамларнинг изоҳ қолдирмаганига қараганда муаллифнинг ушбу изоҳларга ҳам қолдириши мумкин бўлган жавобларидан бироз ҳадиксирашган шекилли (ҳазил). Энди баҳолашга келсак. Демак, мавзу танланиши жиҳатидан яхши танланганини эътироф этиш мумкин. Ушбу мавзуга оид муаммонинг ижтимоий аҳамияти ҳам бирмунча юқори ҳисобланади. Муаллифнинг шахсий фикри қатъий позицияси, кескин танқид сифатида эътироф этилган, буни танқидий мақола жанрига қўшиш мумкин. Блог таҳлили бошқа бир мақоладаги жумлаларга нисбатан билдирилган қарши фикрлар сифатида келтирилган, бироқ баъзи ҳолларда танқид етарлича аргументлар билан мустаҳкамланмаган (хусусан, қарши фикрлар кескин изоҳлар берилгани ҳолда, аниқ қарши фактлар асосида рад этилмаган), натижада ўқувчини қуруқ танқидлар асосида бироз ғашини келтиралиган жиҳатлар мавжуд. Энг муҳими ечим сифатида танқид қилинаётган мақоланинг ўзида келтирилган фикрларнинг ўзи билан чегараланган ҳолда, қўшимча фактларни келтирмаслик натижасида умумий хулоса тўла асосланмай қолган. Лекин, нима бўлган тақдирда ҳам шундай блоглар бўлгани ҳам дуруст. Мен муаллифнинг кейинги блогларда бунданда яхшироқ ёзишларида омад тилаб қоламан.

2 Музаффар Назаров 29/04/2018
3.5 Тўлқин Юсупов 05/05/2018
4.5 Ботиржон Шерматов 06/05/2018

Газини босинг. Шунаканги танкидий-тахлилий маколалар етишмаётганди.

3 Иноят Садикова 09/05/2018

Tartibsizroq chiqibdi. O'quvchi narigi maqolani o'qishga ham majbur. Tahlilga harakat qilingan, lekin asosli tahlillar deyarli yo'q - qarorlarga urg'u, statistika solishtiruvi yo'q.

4 Беҳзод Қобулов 11/05/2018
5 Маҳсуджон Асқаров 13/05/2018
4 Шерзод Шерматов 14/05/2018
3.5 Саид-Абдулазиз Юсупов 16/05/2018
4 Нигора Умарова 19/05/2018
4.5 Умид Гафуров 20/05/2018
4 Нодир Закиров 20/05/2018
3 Абдумалик Носиров 21/05/2018
4.5 Мубашшир Аҳмад 21/05/2018
3.5 Уйғун Ғафуров 21/05/2018
4 Шунқор Чориев 21/05/2018
Фикр билдириш учун рўйхатдан ўтинг
1 та фикр